On İkinci Gece İnceleme Yazısı

On İkinci Gece by William Shakespeare
My rating: 4 of 5 stars

ON İKİNCİ GECE - WILLIAM SHAKESPEARE

On İkinci Gece, William Shakespeare’in en yaratıcı eserleri verdiği dönemde yazdığı bir romantik komedi oyunudur. Romantik unsurların kaynağı Olivia-Orsino-Viola arasında oluşan aşk üçgeni iken, Sarhoş Toby ve diğer birkaç karakter de oyunun komedi yönünü beslemekte. Ayrıca Viola’nın kendisini erkek kılığına sokması da komedi unsurlarına katkıda bulunmuştur.

On İkinci Gece, yılbaşı kutlamalarının olduğu ve yılbaşından bir hafta önce başlayıp Ocak ayının 5ine kadar süren, toplamda on iki günlük kutlamaların son gününün gecesini işaret etmektedir. Shakespeare döneminde de bu kutlamalar sırasında kostümler giyilir ve kişiler olmadıkları karakterlere bürünürlerdi. Shakespeare, bu oyundaki karakterleri olduklarından farklı rollere sokmuş ve on ikinci gece kutlamasına bir atıfta bulunmuştur.

UYARI: Spoiler içerir.
____________

Viola ve ağabeyi Sebastian bir yolculuk sırasında geminin batması sonucu İllyria adında bir ada bölgesine çıkarlar. Fakat ikisi de ayrı düşerler ve ikinci sahnede Viola’nın İllyria’ya ayak basması anlatılır. Ağabeyinin akıbeti hakkında bir bilgisi olmayan Viola bu yabancı ülkede yalnız bir kadın olmanın tehlikesi ile hadım kılığına bürünür ve İllyria dükü Orsino’nun yanına hizmetçi olarak katılmaya karar verir.

Orsino zengin ve güçlü bir karakter olduğu gibi aynı zamanda melankolik yanları da daha ilk sahnede kendini gösteriyor. Olivia’ya olan aşkının bir türlü karşılık bulamaması, onu oyunun saplantılığı aşığı karakteri yapıyor.

VIOLA – Diyelim ki onunla konuştum efendim, sonra ne olacak?
ORSINO – Ona tutkulu aşkımı anlat,
Nasıl derinden bağlandığımı dile getir de şaşkınlıktan dili tutulsun.
Acılarımı canlandır birer birer, tıpkı bir oyuncu gibi.
Bu rol sana çok yakışacak, asık suratlı bir elçi yerine,
Pırıl pırıl bir gence kulak verirse daha çok etkilenir.

1.Perde 4.Sahne

Olivia ise bir yıl önce babasını ve kısa süre önce de ağabeyini kaybetmiş; bu kayıplar ile kötü bir ruh haline girmiş bir kontes.

İlk perdede bu üç ana karakterin aşk üçgenin oluşması anlatılıyor: Viola, Cesario adıyla bir erkek kılığına bürünerek Orsino’nun hizmetine girer. Orsino, Cesario’dan Viola’ya olan aşkını anlatarak onu ikna etmesini ister. Viola, Orsino ile geçirdiği zaman içinde ona ilgi duymaya başlar ama verilen emri de yerine getirmek zorundadır. Cesario kılığında Olivia’nın karşısına çıkar ve onu ikna etmek için güzel sözler söyler. Bu güzel sözlerin kaynağının aslında Orsino değil, Cesario olduğunu anlayan Olivia ise Cesario’ya aşık olur.

İkinci perdenin açılışında Viola’nın kardeşi Sebastian’ın da kazadan Antonio tarafından sağ salim kurtulduğu anlatılır. Tıpkı Viola gibi o da kardeşinin öldüğünü düşünür ve Kont Orsino’nun evinin yolunu tutar.

VIOLA – Ona yüzük müzük vermedim. Bu bayan ne demek istiyor?
Şu kadere bak, sakın görünüşüme aldanıp bana vurulmasın.
(...)
Zavallı kadın, keşke bir rüyaya aşık olsaydı.
Kılık değiştirmek, şeytanın ekmeğine yağ süren bir oyunbazlık.
Kadınların balmumundan yüreklerine mühürlerini basmak,
Yakışıklı düzenbazlar için ne kadar kolay.
Ne yazık, zayıf yaratılmışız.
Kabahat bizde değil; yaratılışımızda.

2.Perde 2.Sahne

Olivia, Viola huzurundan ayrıldıktan sonra hizmetkarı Malvolio aracılığıyla bir yüzük gönderir ona. Malvolio hanımının yüzüğü kabul etmediğini ve geri alması gerektiğini söyler ancak Viola yüzük vermemiştir Olivia’ya. Bunun üzerine Olivia’nın kendisine aşık olduğunu anlayan Viola, ona üzülür; Olivia’nın Orsino’nun sevgisine kayıtsız kaldığı gibi bu sefer de Viola’nın Olivia’ya karşı kayıtsızlığı başlar.

Viola’nın erkek kılığına girmesinden oyundaki genel tutumuna varıncaya kadar bir kadın tespiti söz konusu: Erkeklerin sevgilerini ayan beyan ortaya koyabiliyor olmaları ancak kadınların sevgilerini içine gömüp onunla yaşamaya mahkum kalmaları, yine Olivia’nın bir kadın olarak düştüğü acınası durum Viola tarafından oyunda yer yer dile getirilir.

Sebastian’ı bir konuk evine yerleştiren Antonio, sonrasında Viola ile karşılaşır. Erkek kılığına girmiş Viola’yı Sebastian zanneder. Viola onu tanımadığını söyleyince Sebastian’a (Viola’ya) lanetler okumaya başlar. Böylece Viola kardeşinin hayatta olduğunu düşünmeye başlar.

VIOLA – Bu sözler öyle ateşli ki,
İnanarak söylediği belli.
Ya ben, ah hayal gücüm kandırma beni.
Keşke karıştırmış olsa kardeşimle beni.

3.Perde 4.Sahne

Sebastian’ın yolu da Olivia ile kesişir. Olivia, Cesario sandığı Sebastian’a bir kez daha aşkını ilan eder. Şaşkınlığını saklayamayan Sebastian, Olivia’nın güzelliği karşısında büyülenir ve onun teklifini kabul eder. Olivia’nın Cesario’ya aşık olması ve Viola ile Sebastian arasındaki benzerlik, Olivia-Sebastian ilişkisinin başlayacağının bir ön sunumu olarak verilmiştir Shakespeare tarafından.

OLIVIA – Öyleyse kutsal peder, yolu göster
Nur üstüne nura boğulsun gökler
Kaydolurken bu nikah silinmezler defterine
Şüphenin gölgesi düşmesin üzerine.

4.Perde 3.Sahne

Son perdede herkes bir araya gelir ve karşılarında bir adamın ikiye bölünmüş yarılarını görürler. Orsino, Viola’nın kadın olduğunu; Olivia ise bikah kıydığı kişinin Cesario değil Sebastian olduğunu anlar. Orsino, Viola’nın sözlerini bir kadın olduğunu görerek tekrar yorar ve kendisine olan aşkını anlar. Ve sonunda Orsino ile Viola, Olivia ile de Sebastian bir araya gelirler ve oyun tüm gizlerin açığa çıkmasıyla kapanır.



View all my reviews