Hamlet İnceleme Yazısı

Hamlet by William Shakespeare
My rating: 5 of 5 stars

HAMLET - WILLIAM SHAKESPEARE

Hamlet, şüphesiz ki Shakespare'in en önemli eseridir. Hamlet'i, Shakespeare'in diğer güzide oyunlarından ayıran en büyük fark, bana kalırsa, başlı başına Hamlet karakteridir. Shakespeare eserleri arasında tek oyunda, en çok repliğe sahip olan karakterdir. Hatta genel olarak tüm oyunları bazında bakıldığında dördüncü sırada; eğer tarihi oyunlar listeye alınmazsa yine ilk sıradadır. Hamlet kaynağını, Saxo Grammaticus'un yazarı olduğu Amleth Efsanesi'nden almıştır.

Bu oyunun bir diğer özelliği ise, şu ana kadar okumuş olduğum oyunlarda Shakespeare'in oyunun sonunu gösteren imgeleri, bu oyunda Hamlet'in iç çatışmasıyla vermesidir. Bu bakımdan incelendiğinde Hamlet, diğer oyunlardan çok farklı bir tarza sahiptir.

HAMLET - Dünya ne iyidir ne kötü; düşüncenize bağlıdır iyilik kötülük. Bana kalırsa bir zindandır.

2.Perde 2.Sahne

UYARI: Spoiler içerir.
____________

Temasal olarak, Macbeth'te olduğu gibi Ölüm teması işlenmektedir. Hamlet'in içsel çatışmalarında ise İntikam teması ön plana çıkmaktadır. Hamlet'in babasının ölümüyle ilgili kafasını karıştıran düşüncelerde, bu iki tema harmanlanarak sunulmuştur. Her ne kadar aşk ve siyasi olaylar görülebilse de; bunlar ne Antonius ve Kleopatra'da olduğu kadar yoğun bir romantik ilişkinin, ne de Julius Caesar'daki gibi sonu imparatorun katli ile biten bir devrimin yoğunluğuna sahiptir. Hatta biraz daha abartmak gerekirse oyunun tek karakter üzerinden bile ilerlediği söylenebilir. Oyundaki diğer tüm karakterler birer motiften ileri gitmemektedir diye bir yorum yapsam pek de haksız sayılmam. Buna rağmen oyunda geçen alt temalardan birkaçı, üzerinde düşünüldüğünde, önemli bir yere sahiptir. Buna en iyi örnek Gertrude ve Ophelia üzerinden işlenen kadın temasıdır.

HAMLET - Baksanıza annem ne sevinçli görünüyor, oysa babam öleli iki saat bile olmadı.
OPHELIA - Aman ne diyorsunuz, iki aydan çok oldu.
HAMLET - O kadar oldu ha! Öyleyse şeytan giysin bu karaları. Ben samur kürkler yaptırayım kendime.

3.Perde 2.Sahne

OPHELIA - Güzelliğin doğruluktan daha iyi arkadaşı olabilir mi?
HAMLET - Olur ya! Çünkü doğruluğun gücü, güzelliği kendine benzetinceye kadar, güzelliğin gücü doğruluğu bir kahpeye çevirebilir. (...) Sizi gerçekten sevmişim bir ara.
OPHELIA - Evet, buna inandırmıştınız beni.
HAMLET - İnanmamalıydınız bana. Çünkü doğruluğu ne kadar aşılarsan aşıla, çürük kökümüze bizim, eski meyvenin tadı gitmiyor kolay kolay. Sevmiyordum sizi.
OPHELIA - Ne kadar aldanmışım.
HAMLET - Git, bir manastıra gir! Ne diye günah çocukları besleyeceksin?

3.Perde 1.Sahne

Hamlet'in iğneleyici sözlerini okudukça hangi ruh haline girsem karar veremedim. Çünkü, Hamlet'in iç kararsızlığı kitabı okurken bana da yansıdı. Ophelia'ya olan bu acımasız tutumun Ophelia yüzünden olduğunu düşünmek, Hamlet'e haksızlık olur. Hamlet'in Ophelia'ya olan tutumu aslında onun üzerine annesinedir:

HAMLET - Tanrı size bir yüz vermiş, siz tutup başka bir yüz yapıyorsunuz kendinize.

3.Perde 1.Sahne

Ophelia'nın makyaj yapması üzerine söylenen bu eleştiri, aslında annesinin taktığı maskeye olan kızgınlığının, Ophelia'da vücut bulmasıdır. Babasının ölümünü, sıradan bir ölüm olarak yorumlaması; Gertrude'un yaptığı yanlışları, Ophelia üzerine yığarak genel bir kadın tepkisi Hamlet'in içinde bulunduğu karşıklığın ve belirsiz ruh halinin bir kanıtıdır.

Olay bazında Hamlet'i incelemek pek de doğru olmaz. Bunun sebebi işlenen olayın, hemen hemen çoğu Shakespeare eserinde görülen, mevcut kralı tahttan düşürmek isteyen bir kardeş ve bunun ülkeye getirdiği yıkımı konu almasıdır. Bu olayın veriliş şekli ise diğer tüm oyunlardan farklıdır: Hamlet, babasının ölümünün gizemini çözmeye çalışırken olayları çok farklı yönlerinden ele alır. Gördüklerini, inandıklarını sorgulamaya başlar. Oyun bir noktadan sonra, babasının katili ile Hamlet'in kavgasından, Hamlet ile Hamlet'in kavgasına evrilir.

HAMLET - Hayvanca bir unutkanlıktan mı,
Yoksa korkakça bir dürüstlükten mi nedir,
Fazla ölçüp biçiyorum yapacağım işleri.
(...)
Anlamıyorum neden hala kendime
Bu iş yapılmalı demekle kalıyorum hep
Yapmak için haklı sebeplerim,
İradem, gücüm, imkanlarım, her şeyim varken.

4.Perde 4.Sahne

Ben Hamlet'in eyleme geçememesini buna bağlasam da farklı yorumlamalar da var. Bunun bir örneği Freud'un kendi tanımı olan Oidipus Kompleksi'nde Hamlet'in örnek gösterilmesidir. Hamlet'in harekete geçememesini, hayallerini amcasının gerçekleştirmiş olması ve bu yüzden de amcasında kendini görerek iç kavgaya tutuşmasıdır.

Oyun, diğer Shakespeare eserlerinden çok farklı bir sona sahip. Hiçbir olay çözüme kavuşmadığı gibi, belki de olaylar daha karışık bir halde bırakılıyor. Tüm bunlara rağmen Hamlet merkezinde gelişen hikaye, Hamlet'in yokluğunda pek de merak uyandırmasa gerek. Hamlet'in karanlık havasını terk ettiğimde aydınlığın hala var olduğunu görebildim.

View all my reviews